1. Xút lỏng NaOH 32% – 45% là gì?

Xút lỏng hay còn gọi là Hydroxit natri, Sodium hydroxide có công thức hóa học là NaOH. Là một bazo mạnh tồn tại dưới dạng lỏng màu trắng đục, tan mạnh trong nước, cồn và glycerin, có thể làm bục vải, giấy và ăn mòn da. NaOH 45% ở dạng lỏng nên vận chuyển và lưu trữ rất thuận tiện, dễ sử dụng, dễ pha trộn hơn là NaOH ở dạng rắn. NaOH 45% được dùng nhiều trong sản xuất chất tẩy rửa, sơn, giấy, dệt nhuộm, thực phẩm, xử lý nước thải, dược phẩm,…

Hiện nay, trên thị trường đang có các loại NaOH lỏng phổ biến đó là NaOH 32%, 30%, 45%,…

2. Tính chất của NaOH lỏng

a. Tính chất vật lý của NaOH 45%

– Là dung dịch dạng lỏng, trong suốt.

– Là chất lỏng có tính bazo mạnh

, tan mạnh trong nước và giải phóng một lượng nhiệt lớn.

– Có thể tan trong cồn, glycerin và các dung môi không phân cực.

– Có tính ăn mòn cao, ăn mòn thiết bị rất mạnh.

b. Tính chất hóa học của NaOH 45%

– Làm đổi màu chất chỉ thị

NaOH 45% có khả năng làm quỳ tím chuyển sang màu xanh. Dung dịch phenolphtalein chuyển sang màu hồng, dung dịch Methyl cũng chuyển từ màu da cam sang vàng khi được tác dụng với NaOH 45%.

– Phản ứng với axit tạo thành muối và nước

NaOH khi tác dụng với axit sẽ tạo thành muối tan và nước. Phản ứng hóa học này còn được gọi là phản ứng trung hòa.

NaOH + HCl→ NaCl + H₂O

2NaOH + H₂SO₄ → Na₂SO₄ + 2H₂O

– Tác dụng với muối tạo thành muối mới và bazơ mới

Để có thể thực hiện phản ứng này, bazơ tạo thành phải là bazơ không tan hoặc muối tạo thành phải là muối không tan.

2NaOH + CuSO₄ → Na₂SO₄ + Cu(OH)₂

NaOH + MgSO₄ → Mg(OH)₂ +Na₂SO₄ 

– NaOH có thể hoà tan một hợp chất của kim loại lưỡng tính

2NaOH + 2Al + 2H₂O → 2NaAlO₂ + 3H₂↑

2NaOH + Al₂O₃ → 2NaAlO₂ + H₂O  

NaOH + Al(OH)₃→ NaAlO₂  + 2H₂O

3. Sản xuất, điều chế NaOH lỏng

Sản xuất xút lỏng NaOH bằng phản ứng điện phân nước muối trong dây chuyền sản xuất

• Phản ứng tổng thể sản xuất xút và clo bằng phương pháp điện phân

2Na+ + 2H2O + 2e- → H2 + NaOH

• Phản ứng điện phân dung dịch muối ăn trong bình điện phân có vách ngăn

NaCl + 2H2O → 2NaOH + H2 + Cl2

4. Ứng dụng của xút lỏng NaOH 45%

Có thể nói hóa chất NaOH 45% đóng vai trò quan trọng trong đời sống con người. Không chỉ trong sinh hoạt hàng ngày, các ngành công nghiệp quan trọng khác cũng không thể thiếu NaOH lỏng.

– Ứng dụng tiêu biểu và thông dụng nhất của NaOH 45% chính là thông cống bị tắc nghẽn. Do hóa chất này có tính ăn mòn cao nên có thể dễ dàng phân hủy, hòa tan các axit béo trong dầu mỡ, tóc, các chất rắn sinh hoạt khác. Mọi người có thể dễ dàng mua xút lỏng trong các cửa hàng, trang mạng về để sử dụng.

– NaOH 45% được sử dụng để sản xuất giấy – một thứ đóng vai trò thiết yếu trong đời sống hàng ngày. Người ta sẽ dùng xút lỏng để xử lý hóa học các nguyên liệu của giấy là nứa, tre, gỗ…

– Nhờ khả năng hòa tan các axit béo trong dầu, mỡ động thực vật, NaOH 45% được dùng để sản xuất xà phòng, các chất tẩy rửa và chất khử trùng trong y tế.

– Bên cạnh đó, hóa chất NaOH 45% còn được ứng dụng trong sản xuất gỗ. Lý do là trong bột gỗ thường chứa 2 chất có hại Lignin và Cellulose gây cản trở quá trình sản xuất tơ nhân tạo. NaOH 45% sẽ giúp phân hủy các chất có hại này để quá trình sản xuất tơ nhân tạo được dễ dàng, thuận lợi hơn.

– Quá trình dệt, nhuộm vải cũng rất cần đến NaOH 45%. Trong quá trình xử lý vải thô, công nhân sẽ dùng chất này để phân hủy pectin và sáp. Ngoài ra, NaOH còn được dùng để xử lý nước thải hóa học do việc dệt, nhuộm thải ra. Nếu không có NaOH, môi trường  sớm bị ô nhiễm nặng vì các chất thải của quá trình dệt nhuộm là vô cùng độc hại.

– Khi sản xuất thực phẩm, NaOH có tác dụng thủy phân các axit béo trong dầu thực vật và động vật. Ở nhà máy sản xuất bia và nước ngọt, người ta sẽ dùng xút lỏng để tẩy rửa chai lọ và các thiết bị sản xuất. Ngoài ra, hóa chất này còn được dùng để xử lý rau và trái cây trước khi chế biến đóng hộp.

– Aspirin – loại thuốc giảm đau cực kỳ quen thuộc trong đời sống hàng ngày cũng có thành phần chứa gốc Sodium của NaOH là Sodium phenolate. Bên cạnh đó, NaOH còn được sử dụng để sản xuất chất khử trùng cho nước hồ bơi, chất tẩy trắng như Javel hoặc bột giặt.

– Ngoài ra, NaOH 45% còn được ứng dụng trong ngành dầu khí, đặc biệt là trong tinh chế dầu mỏ nhờ tính năng điều chỉnh độ pH, các hợp chất sulphur hay các hợp chất axit trong dung dịch khoan.

– Khi sản xuất thực phẩm, NaOH có tác dụng thủy phân các axit béo trong dầu thực vật và động vật. Ở nhà máy sản xuất bia và nước ngọt, người ta sẽ dùng xút lỏng để tẩy rửa chai lọ và các thiết bị sản xuất. Ngoài ra, hóa chất này còn được dùng để xử lý rau và trái cây trước khi chế biến đóng hộp.

– Aspirin – loại thuốc giảm đau cực kỳ quen thuộc trong đời sống hàng ngày cũng có thành phần chứa gốc Sodium của NaOH là Sodium phenolate. Bên cạnh đó, NaOH còn được sử dụng để sản xuất chất khử trùng cho nước hồ bơi, chất tẩy trắng như Javel hoặc bột giặt.

– Ngoài ra, NaOH 45% còn được ứng dụng trong ngành dầu khí, đặc biệt là trong tinh chế dầu mỏ nhờ tính năng điều chỉnh độ pH, các hợp chất sulphur hay các hợp chất axit trong dung dịch khoan.

4. Bảo quản và lưu ý khi sử dụng xút NaOH lỏng 45%

a. Bảo quản NaOH lỏng 45%

– NaOH 45% dễ dàng phản ứng với CO₂ nên cần được bảo quản trong thùng có nắp đậy kín. Xút lỏng cũng phải tránh xa các chất oxy hóa, chất khử, kim loại, axit, tốt nhất là để ở nơi khô ráo, thông gió và thoáng khí.

b. Lưu ý khi sử dụng NaOH lỏng 45%

– NaOH 45% có tính ăn mòn cao nên rất nguy hiểm cho da. Khi vận chuyển hóa chất này, con người phải trang bị đồ bảo hộ che kín mắt, da và mũi. Nếu cảm thấy sức khỏe có vấn đề trong quá trình vận chuyển phải đến ngay các cơ sở y tế.

– Nơi chứa chất thải NaOH phải có biển báo nguy hiểm để tránh những tai nạn đáng tiếc.

– NaOH 45% có mùi rất khó chịu, hít trong thời gian nhất định có thể làm ngạt thở, kích ứng mũi, tổn thương cơ quan hô hấp.

– NaOH có tính ăn mòn cao, nếu tiếp xúc với da sẽ gây bỏng rát. Nếu nuốt phải NaOH sẽ cực kỳ nguy hiểm. Hóa chất này sẽ tác dụng với axit trong dạ dày, phản ứng một lượng nhiệt lớn gây thủng dạ dày, nếu cấp cứu không kịp có thể gây tử vong.